Google.Translate ҫак кунсенче чӑвашла куҫарма вӗренсе ҫитнӗ. Чӑваш чӗлхи варианчӗ пурин те хальлӗхе курӑнмасть пулин те чӑвашларан вырӑсла ним мар куҫарма пулать — чӑвашла текст кӗртсен хӑйех ӑнланса илет (куҫармалли текст валли «определить язык» лартмалла). Вырӑсларан чӑвашла куҫарас тесен вара, енчен те интерфейсра чӑваш чӗлхи варианчӗ ҫук пулсан — йывӑртарах. Апла пулин те ҫывӑх вӑхӑтра пурин те ҫак куҫармалли мел ӗҫлесе каймалла (Google серверӗсен ҫӗнелмелле теҫҫӗ).
Хӑвӑрт кӑна хакланӑ хыҫҫӑн ҫакна калама пулать: чӑвашларан вырӑсла пит аван куҫарать, чылай чухне «Атӑл.Талмачпа» «Яндекс.Тӑлмачран» ирттерет. Вырӑсларан чӑвашла куҫарнӑ чухне вара пур куҫаруҫӑсен те шайӗ пӗрешкелтерех.
Google.Translate-ра чӑваш чӗлхи хушӑннин чи паха енӗ — малашне Ютубри видеосене чӑвашла субтитрсемпе пӑхма май пулӗ. Хальлӗхе ку тутар чӗлхипе кӑна ӗҫлет.
Чӑваш чӗлхисӗр пуҫне Гугл.Тӑлмачне ҫавӑн пекех абхаз, авар, пушкӑрт, бурят, чечен, крым тутар, коми, улӑх мари, осетин, тыва, удмурт тата якут чӗлхисене хушнӑ. Ҫак йышри хӑш-пӗр чӗлхесем валли хӑй тӗллӗн куҫаруҫӑ ытти платформӑсенче ҫук та.
Йошкар-Олара ыран «Электронная письменность в России: опыт, задачи, векторы развития» (чӑв. Раҫҫейри электронлӑ ҫырулӑх: опыт, тӗллевсем, аталану ҫул-йӗрӗ) ӑслӑлӑхпа ӗҫлӗх конференцийӗ иртӗ. Вӑл икӗ куна тӑсӑлӗ. Чӑваш Республикинчен унта «Чӑваш чӗлхи лабораторийӗн» ӗҫне хутшӑнакан Николай Плотниковпа Александр Антонов хутшӑнӗҫ. Вӗсем чӑваш чӗлхине компьютер тытӑмне мӗнле кӗртни пирки каласа парӗҫ.
Конференцире ытларах енӗпе наци корпусӗсене аталантарассине, куҫаруҫӑсене хатӗрлессине, тӗрлӗ хатӗр-хӗтӗре тӑван чӗлхесене кӗртессине (тӗслӗхрен, «Яндекс.Алиса» евӗр ӑслӑ колонкӑна пушкӑртла е ҫармӑсла калаҫма вӗрентессине) сӳтсе явӗҫ, пӗр-пӗрин опычӗпе паллашӗҫ.
Конференцие онлайн мелпе те итлеме май пулӗ:
• пленарлӑ лару (нарӑс 21, 10:00);
• 1-мӗш секци (нарӑс, 21, 13:30–17:00) /пирӗн докладсем кунта пулӗҫ/
• 2-мӗш секци (нарӑс, 21, 13:00)
• «Интернет-энциклопедия РУВИКИ на языках народов России» ҫавра сӗтел.
Чӑваш халӑх поэтне Светлана Асамата пирӗнтен чылайӑшӗ тӗрлӗ енӗпе пӗлет. Вӑл сӑвӑсем те ҫырать, хитре юрлать, Чӑваш наци радиовӗнче «Сас» кӑларӑма ертсе пырать.
Телеграмри «Пуринчен малтан, Ҫывӑрса юлмасан» каналта унпа блиц-интервью пичетленӗ.
«Чӑваш халӑх поэчӗ» ята тивӗҫнӗренпе сирӗн пурнӑҫра мӗн улшӑнчӗ?» ыйтӑва поэт нимӗн те улшӑнман тесе хуравланӑ. Ҫапах та вӑл хисеплӗ ята тивӗҫни пур енӗпе те тимлӗрех пулма хистени, ҫынсемпе хутшӑнас, тыткаларӑш енӗпе те тесе палӑртса хӑварнӑ. «Мӗншӗн тесен ку ҫав тери вышкайсӑр чаплӑ ят», – тенӗ вӑл.
«Автостат» агентство эксперчӗсем Раҫҫей ҫыннисем автомобиль историне епле сервиспа тӗрӗслеме кӑмӑлланине палӑртнӑ.
Патшалӑх мар сервиссенчен «Автотека» сервис (ку вӑл – «Авито Авто» проекчӗ) пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ.
«Автотека» сервиса респондентсенчен 79 проценчӗ пӗлет иккен. Иккӗмӗш вырӑнта – патшалӑхӑн ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн автоинспекцийӗн сайчӗ (59%), унтан — «Про Авто» (40%), Федерацин суд приставӗсен служби (22%), «Номерограм» (19%) тата «Автокод» (10%).
Ҫӗнӗ ҫул каҫхине пирӗн ҫӗршывра кашни абонент вӑтамран миҫе хутчен шӑнкӑравлассине палӑртнӑ.
Кашни ҫын вӑтамран пӗр хутчен шӑнкӑравлӗ, 7 СМС-ҫыру ӑсатӗ, 1 Гб ытларах интернет пӗтерӗ. Кун пек прогноза «Тинькофф» искусство интеллекчӗн технологийӗсен центрӗ шухӑшласа кӑларнӑ ETNA аналитика сервисӗ пӗлтернӗ.
Мобильлӗ интернет-трафика ытларах тӑкаклакан вӑхӑт раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗнче 19 тата 21 сехетсене тивӗ тата ҫурҫӗр ҫитеспе нумайланӗ. Шӑнкӑравлакансем раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗнчи 22 сехетрен пуҫласа кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗччен йышланӗҫ. СМС-ҫырусене паян 13 сехет тӗлӗнче нумай ӑсатӗҫ тата кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче ҫурҫӗртен пуҫласа ирхи 3 сехетчен.
Шупашкарта Чӑваш Енри патшалӑх пабликӗсен фестивалӗ иртнӗ.
Унта республикӑри тата муниципалитетсенчи влаҫ органӗсен тата вӗсене пӑхӑнакан учрежденисен чи лайӑх пабликӗсен администраторӗсем пуҫтарӑннӑ.
Мероприятие Чӑваш Енӗн Цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерстви Чӑваш Енӗн цифра трансформацийӗн центрӗпе пӗрле йӗркеленӗ.
Влаҫ органӗсен «Контактра» халӑх ушкӑнӗнче страницӑсем пулмалла текен саккуна йыӑннӑранпа ҫулталӑк иртрӗ. Паян асӑннӑ ушкӑнра 1300 ытла паблик. Вӗсенче эрнесерен 15 пине яхӑн пост вырнаҫтараҫҫӗ. Фестивальте 50 чи лайӑх паблика палӑртнӑ.
Википедин чӑваш уйрӑмӗнчи статьясен йышӗ ҫак кунсенче 52 пинрен иртрӗ. Хыпара ҫырнӑ чухне пӗтӗмӗшле статьясен шутне 52 023 тесе кӑтартать.
Юлашки вӑхӑтра Википедире шаблонсене аталантараҫҫӗ (ку тӗлӗшпе тутар уйрӑмӗнчи Фархат Фаткуллин пулӑшать), Чӑваш Республикнчи ялсем пирки, тата вӗсенчен тухнӑ ҫыннисем ҫинчен ҫыраҫҫӗ. Фильмсем пирки, тӗрлӗ ӑслӑлӑхри статьясемпе те сахал мар пуянланать. Википедин чӑваш уйрӑмне Раҫҫейӗн инҫетри кӗтесӗсемпе ҫыхӑннӑ статьясем те кӗрсе пыраҫҫӗ. Тӗслӗхрен, нумай пулмасть Балкар драма театрӗ ҫинчен статья хатӗрленӗ.
Чӑвашла уйрӑм 2004 ҫулта ӗҫлеме пуҫланӑ, 2005 ҫулта вара чӑннипе те аталанма пуҫланӑ. Хальхи вӑхӑтра Чӑваш Википелдийӗ кунсерен вуншар ытла статьяпа пуянланса пырать, кашни кун пилӗк ҫынран кая мар хутшӑнакан пӗр тӳрлетӳ те пулин тӑвать. Википедин чӑвашла уйрӑмӗ тӗрлӗ енлӗ статьясемпе пуян: кунта Чӑваш Республикинчи ял-хула пирки те, паллӑ ҫыннисем пирки те, ҫав вӑхӑтрах ӑслӑлӑхӑн тӗрлӗ пайӗсем ҫинчен те вуласа пӗлме пулать. Апла пулин те Википедин чӑваш уйрӑмне пуянлатмалли те чылай-ха. Калӑпӑр, республикӑри нумай ял пирки кӗскен кӑна ҫырнӑ.
Халӑх тетелӗсен Раҫҫейри рынокӗ пирӗн ҫӗршывра ют ҫӗршывсенчи пысӑк тӗп платформӑсене чарса хунӑ хыҫҫӑн самай улшӑну тӳссе ирттернӗ. Кун пирки Блогерсемпе агентствӑсен ассоциацийӗнче пӗлтернӗ.
Сӑмахран, 2022 ҫулхи раштав уйӑхӗнче Телеграмра блогерсен шучӗ нумайланса кайнӑ пулсан, кӑҫалхи кӗркунне ытти платформа, тӗслӗхрен, «Контактра» халӑх тетелӗ аудиторие тата контент хатӗрлекенсене вӑйлӑрах илӗртме тытӑннӑ. Ҫапла майпа Телеграм унччен «Инстагрампа» «Ютубра» паллӑ пулнӑ ҫынсене нумайрах ҫухатнӑ.
Ҫав вӑхӑтрах журналистсен, обществӑпа политика пурнӑҫне ҫутатса тӑракансен, ҫӗнӗ хыпарсемпе паллаштаракансен аудиторийӗ Телеграмра ӳснӗ.
Пирӗн ҫӗршывра ӗҫлекен карас ҫыхӑнӑвӗн операторӗсем: «МегаФон», «Билайн» тата «Tele2» — Wi-Fi ҫыхӑнӑвӗпе ытти хатӗрсене ҫыхӑнтарнӑшӑн укҫа илме пӑрахнӑ.
Унччен вӗсене ҫавӑншӑн Федерацин монополипе кӗрешекен служби кун пирки асӑрхаттарнӑ. Асӑннӑ тытӑмра пӗлтернӗ тӑрӑх, «МегаФон» вай-файшӑн юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнченпе укҫа илме пӑрахнӑ.
«Tele2» чӳк уйӑхӗн 22-мӗшӗнчен ҫӗнӗ абонентсенчен укҫа ыйтмӗ, раштав уйӑхӗн 19-мӗшӗнчен ыттисене те тӳлеттермӗ. Интернет лимичӗ пӑхса хӑварнӑ абонентсене «Билайн» раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен тӳлеттерме чарӑнӗ.
«МТС» вара абонентсен правине хӗсӗрлемен тесе хушӑва пурнӑҫлама килӗшмен.
Муниципалитетсенче пурӑнакансемпе танлаштарсан шупашкарсем тӳре-шара патне ҫырма питех те хастар. Регион управленийӗн статистики кӑтартса панӑ тӑрӑх, кӑҫалхи ҫулла Шупашкар ҫыннисем халӑх тетелӗ урлӑ тӗрлӗ ҫитменлӗх пирки 4,5 пине яхӑн хутчен систернӗ.
Шупашкарсем хыҫҫӑн хастарлӑхпа ҫӗнӗ шупашкарсем, канашсем тата улатӑрсем палӑрса тӑраҫҫӗ.
Республикӑра пурӑнакансем урамсене, парксене, ҫуран ҫӳрекенсене ҫӳремелли вырӑнсене хӑтлӑх кӗртме ыйтаҫҫӗ. Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхпа, общество транспорчӗпе тата суциаллӑ пулӑшу парассипе ҫыхӑннӑ ыйтусем те ҫынсене канӑҫсӑрлантараҫҫӗ.
+11.3 °C